Η κρίση στα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας δεν ξεκίνησε την εποχή της πανδημίας. Έχει παρελθόν και οφείλεται σε πολλούς λόγους. Αλλά είναι γεγονός ότι την τελευταία δεκαετία ο δημοσιογραφικός κόσμος πιέζεται, καθώς βλέπει ότι τα πράγματα χρόνο με το χρόνο γίνονται και πιο σκούρα.
Στον Αθλητικό Τύπο η κατάσταση είναι ακόμη πιό δύσκολη, αφού πρώτα η οικονομική κρίση και στη συνέχεια η πανδημία έχουν δημιουργήσει ένα βαρύ τοπίο. Η ανεργία, η υπο απασχόληση, οι μεγάλες καθυστερήσεις στις πληρωμές των εργαζομένων και η συνεχώς αυξανόμενη ανασφάλεια και τα λουκέτα διαμορφώνουν μια εικόνα δραματική.
Ο κλάδος μας, χωρίς αμφιβολία, ήταν αυτός που δέχτηκε το ισχυρότερο χτύπημα μέσα στην πανδημία. Από πέρυσι τον Μάρτιο, η εικόνα είναι κρίσιμη. Τα αθλητικά ΜΜΕ επηρεάστηκαν όσο κανένας άλλος από την πανδημία, αφού διακόπηκαν οι αθλητικές συναντήσεις για μεγάλο χρονικό διάστημα, ενώ μεγάλες διοργανώσεις ακυρώθηκαν ή αναβλήθηκαν. Ακόμη και οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Τόκιο, που ήταν προγραμματισμένοι για το καλοκαίρι του 2020, αναβλήθηκαν για το επόμενο καλοκαίρι, κάτι που συνέβη για πρώτη φορά σε καιρό ειρήνης στα 124 έτη του θεσμού.
Σε αυτή τη δύσκολη εποχή, η Διοίκηση του ΠΣΑΤ αναπροσάρμοσε τις πρωτοβουλίες της και τις δράσεις της, ώστε να είναι όσο γίνεται περισσότερο χρήσιμη στους συναδέλφους. Με παρεμβάσεις στα Υπουργεία Εργασίας και Τύπου ανέδειξε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, όχι μόνο οι συνάδελφοι, αλλά και οι Οργανισμοί Αθλητικών ΜΜΕ για την ασφαλιστική και οικονομική κάλυψη, πίεσε για την θεσμική και διαφανή οικονομική ενίσχυση των εφημερίδων, όχι μόνο της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, αλλά και της Περιφέρειας.
Επίσης, με δημόσιες παρεμβάσεις, συμμετείχε στις δράσεις για την προστασία των νομικά κατοχυρωμένων θέσεων εργασίας στα τηλεοπτικά κανάλια, ενώ πέτυχε να συμπεριληφθούν στον κατάλογο των ΜΜΕ, τα οποία έλαβαν από το Υπουργείο Τύπου διαφημιστικές καταχωρήσεις, και οι αθλητικές εφημερίδες.
Για την ενίσχυση του κύρους της αθλητικής δημοσιογραφίας, τον καιρό της πανδημίας, προχώρησε στη δημιουργία τηλεοπτικού σποτ, το οποίο μετά από έγκριση του Εθνικού Ραδιοτηλεοπτικού Συμβούλίου (ΕΣΡ) προβλήθηκε 500 περίπου φορές σε 98 τηλεοπτικά κανάλια πανελλήνιας και περιφερειακής καλυψης.
Επίσης, το Δ.Σ. του ΠΣΑΤ αποφάσισε να καταγράψει άμεσα τους ανέργους Αθλητικούς Συντάκτες και να δημιουργήσει Ταμείο Αλληλεγγύης και να προσπαθήσει να στηρίξει με κάθε δυνατό τρόπο τους συναδέλφους. Οι σημαντικές αυτές αποφάσεις του Δ.Σ ανακοινώθηκαν από τον πρόεδρο του ΠΣΑΤ Γιάννη Θεοδωρακόπουλο στη διάρκεια της τηλε-ημερίδας, που διοργάνωσε ο Σύνδεσμος με θέμα «Πανδημία και κρίση στον Αθλητικό Τύπο». Εκεί ανακοινώθηκαν και οι λεπτομέρειες για το πρόγραμμα ΕΣΠΑ του ΠΣΑΤ που απευθύνεται σε 650 ωφελούμενους και θα αρχίσει σύντομα αφού ολοκληρώθηκαν όλες οι διαδικασίες, που κράτησαν τέσσερα χρόνια.
Στην τηλε-ημερίδα, που σημείωσε μεγάλη επιτυχία, συμμετείχαν η Ομοσπονδία Ενώσεων Συντακτών (ΠΟΕΣΥ), εκπρόσωποι από ολες τις Δημοσιογραφικές Ενώσεις και συνάδελφοι από τους Αθλητικούς Οργανισμούς ΜΜΕ. Ήταν μια σημαντική πρωτοβουλία, που άνοιξε τον δρόμο για ανάλογες εκδηλώσεις στο μέλλον.
Στόχος του Δ.Σ. του ΠΣΑΤ, με τη διοργάνωση αυτής της συζήτησης, ήταν να δούμε όλοι μαζί την διαμορφωμένη κατάσταση στο χώρο μας και να δρομολογήσουμε την εξεύρεση λύσεων. Ήταν πάντως φανερή από την αρχή η αγωνία για την επιβίωση των παραδοσιακών ΜΜΕ, των οποίων οι πωλήσεις την εποχή της πανδημίας, ελλείψει και αθλητικών διοργανώσεων, μειώθηκαν αισθητά.
Η άποψη πάντως των περισσοτέρων ήταν ότι οι εφημερίδες θα συνεχίσουν να παραμένουν «ζωντανές», παρά τον ανταγωνισμό του διαδικτύου. Επισημάνθηκε, όμως, η ανάγκη εκσυγχρονισμού τους, ενώ έγιναν πολλές αναφορές για την ισχυροποίηση του δημοσιογραφικού επαγγέλματος και την προστασία των εργασιακών όρων. Επίσης τονίσθηκε ότι είναι επιτακτική ανάγκη να υποστηριχθούν τα αιτήματα για την οικονομική ενίσχυση των ΜΜΕ, τόσο της πανελλήνιας κυκλοφορίας όσο και των περιφερειακών εντύπων, με γενναίες θεσμικές παρεμβάσεις του κράτους, που θα στοχεύουν στην οικονομική ενίσχυση των εργαζομένων στα ΜΜΕ και όχι απλώς των επιχειρήσεων.
Ο πρόεδρος του ΠΣΑΤ, Γιάννης Θεοδωρακόπουλος ευχαρίστησε για την παρουσία και την προθυμία των παρευρισκόμενων να βοηθήσουν τον αθλητικό τύπο. Η κρίση τη δεδομένη στιγμή έρχεται μετά από μια δεκαετία μνημονίων και οικονομικής κρίσης και δημιουργεί προβλήματα και σε εμάς. Το 2004 είχαμε 12 αθλητικές ημερήσιες εφημερίδες και σήμερα έχουμε πάει στις 6. Το πρόβλημα είναι μεγάλο γιατί και οι υπάρχουσες δεν είναι οικονομικά εύρωστες. Το σίγουρο είναι ότι όταν είναι καλά τα ΜΜΕ είμαστε κι εμείς, οι αθλητικοί δημοσιογράφοι. Αυτή τη στιγμή ο Σύνδεσμος έχει στους κόλπους του 1300 μέλη-αθλητικούς δημοσιογράφους, πολλοί εκ των οποίων κάνουν ήδη άλλη δουλειά, γιατί πρέπει να ζήσουν. Τα πράγματα είναι δραματικά και η ανεργία έχει ξεπεράσει το 50%. Το διάστημα της πανδημίας είδαμε περιορισμό αθλητικών γεγονότων και σε κάποιες περιόδους δεν είχαμε καθόλου γεγονότα. Από το φθινόπωρο τα πράγματα άλλαξαν κάπως, αλλά είμαστε πολύ μακριά από την κανονικότητα στον αθλητισμό. Υπάρχουν κατηγορίες αθλημάτων, στα οποία υπάρχει απαγόρευση από τον περασμένο Μάρτιο.
Γίνεται φανερό ότι ο κλάδος μας βρίσκεται σε δραματική θέση, για αυτό και ζητάμε τη συμπαράσταση και της ΠΟΕΣΥ και των Ενώσεων Συντακτών. Από την πλευρά μας καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια να στηρίξουμε τον κλάδο μας και τους συναδέλφους μας. Σε αυτή τη δύσκολη εποχή, η Διοίκηση του ΠΣΑΤ αναπροσάρμοσε τις πρωτοβουλίες της και τις δράσεις της, ώστε να είναι όσο γίνεται περισσότερο χρήσιμη στους συναδέλφους. Οι παρεμβάσεις μας με την έναρξη της πανδημίας στα Υπουργεία Εργασίας και Τύπου ήταν πολλές. Και θα συνεχίσουμε. Στόχος μας η στήριξη των αθλητικών συντακτών και των αθλητικών ΜΜΕ. Στόχος μας η θεσμική και διαφανής οικονομική ενίσχυση των αθλητικών εφημερίδων και των υπόλοιπων αθλητικών ΜΜΕ, όχι μόνο της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, αλλά ολόκληρης της χώρας. Οι δημόσιες παρεμβάσεις μας ήταν και είναι συνεχείς για την προστασία των νομικά κατοχυρωμένων θέσεων εργασίας στα τηλεοπτικά κανάλια, ενώ πετύχαμε να συμπεριληφθούν στον κατάλογο των ΜΜΕ, στα οποία δόθηκαν από το Υπουργείο Τύπου διαφημιστικές καταχωρίσεις, και οι αθλητικές εφημερίδες. Η καταγραφή των ανέργων Αθλητικών Συντακτών και η δημιουργία Ταμείου Αλληλεγγύης είναι δυο ακόμη πρωτοβουλίες του Δ.Σ., τις οποίες σκοπεύουμε να υλοποιήσουμε άμεσα για να στηρίξουμε με κάθε δυνατό τρόπο τους συναδέλφους μας. Είμαστε μπροστά σε μια κρίσιμη περίοδο και οφείλουμε να βρισκόμαστε σε επιφυλακή.
Στην τηλε ημερίδα του ΠΣΑΤ συμμετείχαν:
Εκ μέρους των Ενώσεων: ΠΟΕΣΥ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Συντακτών): Νίκος Συνοδινός, οργανωτικός γραμματέας, ΕΣΗΕΑ ( Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών): Άρια Αγάτσα, α΄ αντιπρόεδρος, Μάκης Διόγος, ταμίας, ΕΣΜΘ (Ένωση Συντακτών Μακεδονίας-Θράκης): Νίκος Καρράς, πρόεδρος, Γιάννης Βοϊτσιδης, αντιπρόεδρος, ΕΣΗΕΠΗΝ (Ένωση Συντακτών Πελοποννήσου-Ηπείρου-Νήσων): Κυριάκος Κορτέσης, πρόεδρος, Αντώνης Παπουτσάκης, αντιπρόεδρος, ΤΕΑΣ (Επικουρικό Ταμείο): Κώστας Βασιλάκης, αντιπρόεδρος, ΕΣΗΕΘΣτΕΕ (Ένωση Συντακτών Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας και Εύβοιας): Δημήτρης Χορταργιάς, πρόεδρος – ΕΤΑΣ: Σωτήρης Κέλλας, πρόεδρος, ΕΣΠΗΤ (Ένωση Συντακτών Περιοδικού και Ηλεκτρονικού Τύπου): Θέμης Μπερεδήμας, πρόεδρος
Εκ μέρους των αθλητικών ΜΜΕ: ΩΡΑ των ΣΠΟΡ: Παναγιώτης Λούπος, SPORTIME: Νίκος Μπουρλάκης, LIVE SPORT: Παναγιώτης Αντωνόπουλος, METROSPORT(έδρα στη Θεσσαλονίκη): Βασίλης Μάστορας, FORZA (εβδομαδιαία Θεσσαλονίκης): Κώστας Βασιλόπουλος, ΕΡΑ ΣΠΟΡ: Χρήστος Σαράντος, SPORT 24: Παντελής Βλαχόπουλος,
SDNA: Βασίλης Παπαθεοδώρου, SPORTS3.gr: Σωτήρης Τριανταφύλλου
Συμμετείχαν επίσης: Ο Παύλος Γερακάρης, επί τιμή πρόεδρος του ΠΣΑΤ και πρόεδρος του Εποπτικού Συμβουλίου της ΕΣΗΕΑ και φυσικά τα μέλη του Δ.Σ. του ΠΣΑΤ.
Σας παρουσιάζουμε αναλυτικά τις παρεμβάσεις όλων των συναδέλφων:
Νίκος Συνοδινός: Οργανωτικός Γραμματέας ΠΟΕΣΥ
Η πανδημία ενίσχυσε την κρίση στη δημοσιογραφία τα τελευταία χρόνια. Τα αθλητικά Μέσα δεν γίνεται να αντιμετωπίζονται ξεχωριστά. Είδαμε ότι ακυρώθηκαν μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις και πρέπει να αντιμετωπίζουμε ως φορείς τους δημοσιογράφους. Η ΠΟΕΣΥ, σε συντονισμό με τις Ενώσεις, έχει κάνει σημαντικά βήματα για να προασπιστεί ο χώρος των αθλητικών συντακτών. Ιδίως με απεργιακές κινητοποιήσεις που έγιναν στοχευμένα σε κανάλια, με αφορμή το νομοσχέδιο συρρίκνωσης του προσωπικού. Υπήρχε παράπονο από τις αθλητικές εφημερίδες ότι δεν γίνεται να απεργούν για λόγους συμπαράστασης, γιατί αυτές πλήττονται πολύ και δυσανάλογα σε σχέση με τα αλλα Μέσα. Αυτή τη φορά έγινε στοχευμένη κινητοποίηση και είχε αποτέλεσμα, γιατί το νομοσχέδιο Πέτσα δεν πέρασε τελικά και παραμένει σε εκκρεμότητα. Μέλημά μας είναι να διατηρηθούν οι θέσεις εργασίας που αφορούν τους αθλητικούς συντάκτες. Βασικός στόχος, στη διαρκεια της τελευταίας διετίας, τόσο της ΠΟΕΣΥ όσο και των Ενώσεων είναι να θεσπιστούν μέτρα ενίσχυσης του Τύπου. Μια επιτυχία μας αποτελεί η ένταξη των αθλητικών εφημερίδων, που με την προηγούμενη κυβέρνηση είχαν εξαιρεθεί. Παρά τις πιέσεις, ακόμη δεν έχουμε δει υλοποίηση των μέτρων, από τη νέα κυβέρνηση. Θα είναι σημαντική ανάσα να δοθει οικονομική βοήθεια στα ΜΜΕ, με προϋποθέσεις όπως πάντα. Ο τρόπος να δίνονται χρήματα στα ΜΜΕ, όπως τώρα με την περίφημη λίστα του Υπουργείου, δεν είναι αποτελεσματικός, γιατί πραγματικά δεν γνωριζουμε πού δίνονται και πως δαπανούνται. Εμας μας ενδιαφέρουν οι εργαζομενοι. Οφείλουμε λοιπόν να πιέσουμε προς όλες τις κατευθύνσεις για να αρχίσει η υλοποίηση της ενίσχυσης του έντυπου τύπου, που έχει πληγεί περισσότερο από όλους. Ήταν πολύ σημαντική νίκη του συνδικαλιστικού κινήματος, η ασφάλιση των αθλητικών συντακτών στον ΕΔΟΕΑΠ, γιατι ο οργανισμός αγγίζει του πάντες και είναι βασικό να μπορούν να αποτανθούν αυτες τις μέρες εκεί. Το ίδιο ισχυει και για τα άλλα ταμεία, το ΕΤΑΣ και το ΤΕΑΣ, που λειτουργούν ως αποκούμπι αυτές τις προβληματικές εποχές. Όσον αφορά στους αθλητικούς συντάκτες τώρα, στην οικογένεια των δημοσιογράφων, στοχοποιούνται, απαξιώνονται και δυστυχώς έχουμε βάλει κι εμείς το χεράκι μας. Δεν είναι τυχαίο, ότι στα πειθαρχικά όργανα η πλειοψηφία των υποθέσεων αφορά αθλητικούς συντάκτες. Εχουμε τόσους να χτυπήσουμε, που πραγματικά το να βγάζουμε τα μάτια μόνοι μας δημιουργεί μια εικόνα λανθασμένη για το σύνολο των αθλητικών συντακτών. Απαξιωνόμαστε στον ίδιο μας τον χώρο. Στην ΠΟΕΣΥ έχω κάνει συζητήσεις με συναδέλφους, που θεωρούν τους αθλητικούς συντάκτες χούλιγκαν. Η εικόνα αυτή έχει γίνει και με τη δική μας συμβολή. Κάνω έκκληση για να πάρει και ο ΠΣΑΤ πρωτοβουλία και να πέσουν οι τόνοι αντιπαράθεσης μεταξύ των συναδέλφων. Οφείλουμε να είμαστε σε απόλυτο συντονισμό μεταξύ μας, γιατί μόνο η ενότητα θα φέρει αποτελέσματα. Κύριο μέλημά μας είναι η διατήρηση των θέσεων εργασίας και η πληρωμή των συναδέλφων. Προς αυτή την κατεύθυνση οδεύουμε και θέλουμε τη βοήθεια όλων των δημοσιογράφων. Μαθαίνουμε τυχαία για απολύσεις και δεν ενημερωνόμαστε ούτε από τον εκπρόσωπο ούτε απο τους ίδιους τους θιγόμενους. Είναι λογικό λοιπόν η ομοσπονδία να μην μπορεί να αντιδράσει. Είναι απαραίτητη η στενότερη συνεργασία και είμαστε ανοιχτοί σε θέσεις και ιδέες, προκειμένου να βαδίσουμε σε κοινή κατεύθυνση.
Άρια Αγάτσα: Α΄Αντιπρόεδρος ΕΣΗΕΑ
Εδώ και πολλά χρόνια μιλάμε για κρίση στον Τύπο. Είναι κρίση αξιοπιστίας και οικονομική κρίση. Δεν θα ήθελα να επεκταθούμε στην κρίση αξιοπιστίας του Τύπου ιδιαίτερα του αθλητικού, έχουμε πει και έχουμε προτείνει πολλά, αλλά θεωρώ ότι σε αυτή τη συζήτηση προέχει να δούμε τις οικονομικές συνέπειες. Το θέμα καίει, είναι επίκαιρο και μας απασχολεί όλους. Στην παρατεταμένη οικονομική κρίση που πλήττει την πατρίδα μας προστέθηκε και η κρίση της πανδημίας. Όλοι γνωρίζουμε τις εφημερίδες που έκλεισαν μετά το 2009 και τις θέσεις εργασίας που χάθηκαν. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όμως, παρουσιάστηκε ένα πρωτοφανές φαινόμενο. Αναφέρομαι φυσικά στην έλλειψη αθλητικών γεγονότων, καθώς η αθλητική δραστηριότητα έχει δραματικά περιοριστεί. Προκύπτει το ερώτημα πώς απασχολούνται και γιατί να απασχολούνται οι συνάδελφοι, εφόσον πρώτη φορά σε μεγάλο βαθμό δεν υπάρχουν γεγονότα? Το ερώτημα βέβαια είναι ρητορικό και θα το έθετε κάποιος κακοπροαίρετος. Είναι τέτοιες οι εργασιακές συνθήκες, που ακόμη και αν δεν τίθενται τα ερωτήματα, εξακολουθούν να είναι πάνω στο τραπέζι. Το 1990 οι συνολικές πωλήσεις των αθλητικών εφημερίδων ήταν 28.626.000 φύλλα, το 2008 έφτασαν τις 51.522.000 και αντίστοιχα αυξήθηκαν και τα διαφημιστικά έσοδα ενώ το 2016 ήταν 10.433.947 φύλλα… . Στην εποχη μας τα πάντα φαίνεται να έχουν ανατραπεί.Ο αθλητικός τύπος συνεχίζει με λιγότερους εργαζόμενους, με μισθούς που μειώθηκαν σημαντικά ή με εργαζόμενους που υποαπασχολούνται. Τα έντυπα, τα οποία έχουν σοβαρό πρόβλημα επιβίωσης, λόγω της κρίσης και της μετάβασης στη νέα ψηφιακή εποχή, αντιμετωπίζουν επιπλέον πρόβλημα λόγω του κορωνοϊού. Αυτός έδωσε τη χαριστική βολή, η πτώση είναι μεγάλη και αντίστοιχη είναι και αυτή των διαφημιστικών εσόδων. Η εικόνα είναι ζοφερή. Τώρα τι κάνουμε? Ο έντυπος τύπος είναι η κορυφαία λειτουργία της δημοκρατίας και οφείλουμε όλοι να τον ενισχύσουμε. Η ΕΣΗΕΑ έχει ζητήσει και από την προηγούμενη κυβέρνηση και από την τωρινη, μέτρα ενίσχυσης του Τύπου, που θα δώσουν ανάσα, με προϋπόθεση τη διατήρηση των θέσεων εργασίας και μισθούς αξιοπρέπειας. Δυστυχώς, τα μέτρα και οι προτάσεις, παρα τις διαβεβαιώσεις δεν έχουν ακομα υλοποιηθει.Ελπίζουμε να γινει γρηγορα. Επιπλέον των κυβερνητικών μέτρων πιστεύω ότι πρέπει να δοθεί ,ειδικό κυβερνητικό κονδύλι για το συγκεκριμένο σκοπό, που θα διεκδικηθεί απο την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και μια λύση εθνικού και ευρωπαϊκού πλαισίου, που θα αφορά την πληρωμή δικαιωμάτων των κολοσσών του διαδικτύου, οι οποίοι επωφελούνται από τον μόχθο των συντακτών, χωρις να καταβάλλουν οτιδήποτε, την ίδια στιγμή που πραγματοποιούν υπερκέρδη.
Μάκης Διόγος: Ταμίας ΕΣΗΕΑ
Η καραντίνα έχει προκαλέσει προβλήματα στις κοινωνίες και περισσότερο στους εργαζόμενους. Πώς αντιμετωπίζουμε την κατάσταση? Προφανώς οι αθλητικές εφημερίδες και ο αθλητικός Τύπος δεν γίνεται να διαχωρίζεται από τον υπόλοιπο, ωστόσο τα προβλήματα του αθλητικού Τύπου τον κατατάσσουν σε ξεχωριστή κατηγορία. Θα πρέπει να μην ξεχνάμε το γεγονός ότι τα αθλητικά γεγονότα είτε αναβάλλονται είτε γίνονται χωρίς φυσική παρουσία φιλάθλων. Από τον Μάρτιο, με αφορμή την καραντίνα, έχει δοθεί ευκαιρία στον Τύπο συνολικά και ειδικά στον αθλητικό, να κάνει ένα βήμα εκσυγχρονισμού προς τη νέα πραγματικότητα. Οι εφημερίδες, έτσι όπως τις γνωρίσαμε, έχουν «πεθάνει», η εφημερίδα που έπαιρνε ο αναγνώστης για να μάθει τα νέα ανήκει στο παρελθόν, δυστυχώς η εφημερίδα έχει απολέσει τον ενημερωτικό της ρόλο, πράγμα φυσικό από την εξέλιξη της τεχνολογίας. Όταν ένα παιχνίδι τελειώνει στις 5μ.μ. και ο φίλαθλος ακούει τα πάντα και ξέρει τα πάντα μέσα σε πέντε λεπτά, δεν γίνεται εσύ να του πουλήσεις την περιγραφή και τα γκολ 24 ώρες μετά. Άρα ο αθλητικός Τύπος έχει ένα ακόμη σημαντικό μειονέκτημα έναντι της τεχνολογίας. Η πανδημία λοιπόν και η όλη κατάσταση δίνουν την ευκαιρία στον αθλητικό Τύπο να κάνει ένα βήμα μπροστά. Μέχρι στιγμής οι αθλητικές εφημερίδες δεν κάνουν βήματα μπροστά. Είναι πολύ πίσω στις απαιτήσεις της εποχής. Στην περίοδο της πρώτης καραντίνας, που δεν είχαμε αγωνιστικές υποχρεώσεις, μαζί με τα υπόλοιπα μέλη του Δ.Σ. της ΕΣΗΕΑ, είχα αναλάβει επαφές με όλους τους διευθυντές των έντυπων Μέσων. Λόγω της προσπάθειας που έγινε τότε για τα νέα μέτρα ενίσχυσης, για αναστολή και πληρωμές, σε όλους έλεγα ότι όσο πιο γρήγορα κινηθούν προς τον εκσυγχρονισμό τόσο πιο καλή θέση θα έχουν στη μάχη της επιβίωσης. Μιλάμε για διατήρηση θέσεων εργασίας που είναι μια μάχη οπισθοφυλακών. Πάμε να διατηρήσουμε θέσεις εργασίας σε ένα προϊόν που δεν ανανεώνεται, δεν εκσυγχρονίζεται. Και υπάρχουν απτά παραδείγματα και δυνατότητες, αφού το στελεχικό δυναμικό των αθλητικών είναι κυρίως νέοι άνθρωποι, άρα με την τεχνολογία έχουν καλύτερη σχέση. Συνεπώς, ο μόνος τρόπος πραγματικής επιβίωσης, είναι οι αθλητικές εφημερίδες να συγχρονίσουν το βήμα τους με την τεχνολογία. Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην μπαίνει στο κινητό του για να ενημερωθεί, άρα τα εξής τέσσερα σημεία είναι πολύ σημαντικά: 1. Οι αθλητικές εφημερίδες να ξεκινήσουν παράλληλη λειτουργία ηλεκτρονικής έκδοσης. Το κόστος θα είναι πολύ πιο μικρό και ο καθένας θα έχει πρόσβαση από όλα τα μέσα. 2. Δεν νοείται οι εφημερίδες να μην έχουν ιστοσελίδα και να μην υπάρχει αμφίδρομη σχέση τύπου και ιστοσελίδας. 3. Η έντυπη κυκλοφορία να προσανατολιστεί σε περισσότερη αρθρογραφία, γνώμες, έρευνες και να ενισχυθούν τα φύλλα του Σ/Κ. Δεν γίνεται να βγαίνεις Κυριακή πρωί και να αναφέρεις ως είδηση τον αγώνα του Ολυμπιακου με τον Παναθηναϊκό. 4. Για τα μέτρα ενίσχυσης του Τύπου, οι αθλητικές εφημερίδες να κινηθούν σε προγράμματα ΕΣΠΑ και σε ευρωπαϊκά προγράμματα ενίσχυσης της επιμόρφωσης, γιατί όσο πιο «μπροστά» είναι τα βήματά μας, τόσο πιο πολλές οι πιθανότητες επιβίωσης.
Νίκος Καρράς: Πρόεδρος ΕΣΜΘ
Δεν θα μπω στα επιμέρους ζητήματα του αθλητικού Τύπου και γενικότερα των αθλητικών μέσων ενημέρωσης. Θα πω με δυο λόγια ότι και οι πέντε ενώσεις συντακτών μαζί με την ομοσπονδία είναι σε συνεχή συνεργασία. Τις τελευταίες 2-3 εβδομάδες, με πολύ σοβαρό συντονισμό στον αγώνα μας, συνταχθηκαν και οι άλλες ομοσπονδίες του κλάδου. Έχουμε να αντιμετωπίσουμε ένα πολύ σοβαρό θέμα κι αυτό αφορά το νομοσχέδιο που προτίθεται να περάσει η κυβέρνηση αυτές τις μέρες. Σε πρώτο βήμα, επιτύχαμε κάτι πολύ σοβαρό, που ήταν η ενότητα του συνόλου του κλάδου και σε αυτό πρέπει να εξαίρω και τη συμβολή όλων των αθλητικών συντακτών. Στις απανωτές διαπραγματεύσεις με τον κ. Πέτσα, ειπώθηκε ότι στο σχέδιο για τη στήριξη του Τύπου, θα συμπεριλαμβάνεται και ο ακριτικός Τύπος μετά τις πιέσεις που ασκήθηκαν. Το νομοσχέδιο ειναι έτοιμο από τον Απρίλιο, αλλά κολλάει σε κάποιο άλλο υπουργείο που δεν εκταμιεύει τα κονδύλια. Σε αυτό πρέπει να είμαστε όλοι ενωμένοι μια γροθιά για να το διεκδικήσουμε, με την έναρξη του νέου έτους, και παράλληλα να συνεχίσουμε διαπραγματεύσεις για το άλλο νομοσχέδιο, που φωτογραφικά αφορούσε μόνο τα έξι μεγάλα κανάλια. Εδώ πρέπει να βάλουμε όλοι «πλάτη» για να γίνει ορατό όλο το πλέγμα του χώρου της ενημέρωσης, που αφορά και τα περιφερειακά Μέσα Ενημέρωσης. Εδώ θέλω να υπογραμμίσω ότι στη διάρκεια της πανδημίας, οι συνάδελφοι της Θεσσαλονίκης, που εργάζονται στην ΕΡΤ 3, λόγω της έλλειψης αθλητικών γεγονότων βγήκαν στο δρόμο και έκαναν ρεπορτάζ στα νοσοκομεία και όπου αλλού χρειάστηκε, με επιτυχία, και απέδειξαν ότι μπορουν να σταθούν σε οποιοδήποτε χώρο, εκτός αθλητικού ρεπορτάζ. Φέτος ήταν ολυμπιακή χρονιά και κανονικά αυτή τη στιγμή θα είχαμε συζήτηση για τα αποτελέσματα, τα ρεκόρ, τις συμμετοχές. Δυστυχώς, αυτό δεν έγινε, πέραν 2-3 μεγάλων πρωταθλημάτων σε ποδόσφαιρο και μπάσκετ. Όλα τα υπόλοιπα υπολειτουργούν ή δεν έχουν αρχισει καν. Αυτό στερεί από τους συναδέλφους το περιεχόμενο που καλούνται να καλύψουν. Όλες οι Ενώσεις παλεύουμε για τα μέτρα στήριξης, τη διατήρηση του εργασιακού καθεστώτος και παρά την επιτυχία που ειχαμε στο Συμβούλιο της Επικρατείας, υπάρχουν ακόμη εργοδότες που δεν μπορούν να το δεχτούν και κάνουν παρεμβάσεις σε ευρωπαϊκά φόρουμ. Πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή στις ιστοσελίδες, γιατί κι εκεί εργάζονται πολλοί συνάδελφοι που έχουν χάσει τη δουλειά τους σε εφημερίδες ή άλλα Μέσα και προσοχή στα fake news και στα πνευματικά δικαιώματα.
Ο Πρόεδρος τόνισε ότι η μόνη ημερήσια εφημερίδα, αυτή τη στιγμή στη Θεσσαλονίκη, είναι αθλητική και πρόκειται για τη Metrosport.
Κυριάκος Κορτέσης: Πρόεδρος ΕΣΗΕΠΗΝ
Είναι δεδομένη η προσπάθεια που καταβάλλουν οι ενώσεις συντακτών και όταν λέμε να στηρίξουμε τον Τύπο εννοούμε και τον αθλητικό Τύπο. Εννοούμε και τους συναδέλφους αθλητικούς συντάκτες. Δεν ξέρω ποια είναι η άποψή σας, προσωπικά θεωρώ ότι πολλοί μεγάλοι δημοσιογράφοι που έκαναν καριέρα στο πολιτικό ρεπορτάζ ξεκίνησαν από το αθλητικό. Θεωρώ λοιπόν ισότιμους πολιτικούς και αθλητικούς ρεπόρτερ. Σήμερα η πανδημία έρχεται ουσιαστικά να επισημάνει τα χρόνια προβλήματα, που αντιμετωπίζει ο Τύπος συνολικά και δυστυχώς όλοι μας έχουμε επαναπαυθεί και δεν είχαμε προβλέψει αυτό που μας βρήκε. Δεν υπάρχουν σχέσεις εργασίας, δεν υπάρχουν κανόνες. Έχουμε περιπτώσεις, που οι δημοσιογράφοι δεν περνάνε από κανενα σχολείο που περάσαμε εμείς, έχουμε βαπτίσεις δημοσιογράφων (είναι γνωστή η περίπτωση εφημερίδας της περιοχής, όπου ιερωμένος πήρε κάρτα αθλητικού ανταποκριτή). Δεν αντιδράσαμε χρόνια και τώρα είναι αργά. Η κα Αγάτσα μίλησε για κρίση αξιοπιστίας και οικονομική κρίση. Είναι σωστό, αλλά για μένα το ένα τροφοδοτεί το άλλο. Η οικονομική κρίση έχει προκαλέσει κρίση αξιοπιστίας και το αντίστροφο. Είμαι της άποψης ότι όλοι μαζί μπορούμε να διεκδικήσουμε να μπουν κανόνες στο χώρο. Ποιοι ειναι δημοσιογράφοι, πώς εργάζονται, με τι όρους αμείβονται. Αυτό πρέπει να το περάσουμε στα μέλη μας. Ακούστηκε από τον κ. Συνοδινό ότι μαθαίνουμε κατά τύχη τις συνθήκες που επικρατούν στα μαγαζιά. Τα μέλη μας απουσιάζουν από το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν, δεν το επικοινωνούν και είναι και αυτό μεγάλο θέμα. Κατανοούμε τους λόγους που το κάνουν, αλλά έτσι δεν θα οδηγηθούν ποτέ σε λύση. Πρέπει ολοι να αποκτήσουμε μια στοιχειώδη συνδικαλιστική συνείδηση. Υπάρχουν ενώσεις, υπάρχει ο ΠΣΑΤ, με συλλογικότητα προσπαθούμε να λύσουμε τα προβλήματα πολλών, αλλά αν ο εκάστοτε δεν θέλει να λύσει το δικό του προβλημα δεν μπορουμε να τα καταφέρουμε. Αυτό πρέπει να αλλάξει γιατί αλλιώς δεν θα λυθεί τίποτα. Ειμαστε τόσο ισχυροί όσο μας καθιστούν τα μέλη μας και τόσο ανίσχυροι συνάμα. Θα επιμείνω στο πλαίσιο και στους κανόνες, γιατί η δημοσιογραφία έχει ξεφύγει από όρους και έννοιες και αυτό έχει γίνει και με δική μας ευθύνη τόσο θεσμική όσο και προσωπική του καθενός. Αυτό πρέπει να αλλάξει, προσπαθούν οι Ενώσεις να κάνουν κάποια πράγματα σε δύσκολους καιρούς και οι συνεννοήσεις όπως και οι στόχοι είναι δύσκολοι, έχουμε ήδη καταφέρει κάποιες μικρές νίκες, όμως δεν φτάνουν. Μόνο με καλή συνεργασια θα καταφέρουμε να κάνουμε περισσότερα πράγματα.
Δημήτρης Χορταργιάς: Πρόεδρος ΕΣΗΕΘΣτΕΕ
Πιθανόν να μην είμαι τόσο ευχάριστος, σε αυτά που θα πω. Είναι δεδομένη η στήριξη προς τους συναδέλφους και τους αθλητικούς συντάκτες. Όσον αφορά τα μέτρα στήριξης του Τύπου, τις τρεις φορές που συναντηθήκαμε μέσω τηλεδιάσκεψης, με τον αρμόδιο υπουργό κ. Πέτσα δε λάβαμε καμία ενημέρωση, ούτε καθαρές κουβέντες.
Εμείς ως συνδικαλιστικές ενώσεις είμαστε έτοιμοι από τον Μάρτιο 2020, όπου ορίσαμε και τα μέλη της Επιτροπής, όπως προέβλεπε και όπως είχαμε συναποφασίσει με τον κ. Πέτσα, αλλά από τότε καμία επαφή.
Τα όσα συνέβησαν με το τελευταίο νομοσχέδιο της κυβέρνησης αναφορικά με τη αδειοδότηση των τηλεοπτικών σταθμών, μας οδήγησαν να συζητήσουμε με το κ. Πέτσα, αλλά στις επίμονες ερωτήσεις μας για τα μέτρα στήριξης, δεν λάβαμε καμία απάντηση.
Το αναφέρω υπεύθυνα και μπορούν να το επιβεβαιώσουν και οι υπόλοιποι 13 συνάδελφοι, πρόεδροι και μέλη Δ.Σ Ενώσεων Συντακτών και Ομοσπονδιών που είμασταν στο ίδιο πάνελ.
Ο κ. Πέτσας ήταν σε πολύ δύσκολη θέση, πραγματικά τον λυπήθηκα, απάντησε ότι έχει κάνει όλη την προσπάθεια, αλλά είναι κυβερνητική επιλογή να μην προχωρήσει το πρόγραμμα στήριξης του Τύπου. Αυτό το επιβεβαιώνουν δυστυχώς και βουλευτές συνάδελφοι από την Κυβέρνηση.
Έτσι η περιβόητη στήριξη του Τύπου, που την περιμέναμε ως μάννα εξ ουρανού, ειδικά στην Περιφέρεια (έχουν περάσει ήδη δύο χρόνια και θα έπρεπε να έχουν εκταμιευθεί 8 εκατ. ευρώ που είναι εγγεγραμμένα στον προϋπολογισμό), παραπέμπεται στις ελληνικές καλένδες.
Το μόνο για το οποίο δεσμεύτηκαν είναι η μείωση του ΦΠΑ στο χαρτί, ωστόσο η συζήτηση θα συνεχιστεί τον νέο χρόνο. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι το θέμα των θέσεων εργασίας και γενικά το πώς κατανέμονται, όπως και η κατοχύρωση του επαγγέλματος.
Πριν από 2-3 μήνες και ενδιάμεσα της καραντίνας είχαμε και πάλι κόκκινος συναγερμός. Υπήρξε προσφυγή σε βάρος του νομοθετήματος που προέβλεπε θέσεις εργασίας δημοσιογράφων σε γραφεία Τύπου. Το υπουργείο Εσωτερικών προσπάθησε να πάρει πίσω τη διάταξη και με σημαντική κίνηση όλων των ενώσεων, το αντιμετωπίσαμε συνταγματικά με αναφορές που στείλαμε. Μέχρι στιγμής το θέμα έχει παγώσει.
Το ευχάριστο που πρέπει να αναφέρω είναι η απόφαση του ΣτΕ για το 2%, απόφαση που μας δίνει μια νέα ελπίδα για να μπορέσει ο κλάδος να ορθοποδήσει και να βοηθηθεί. Το κυριότερο είναι οι συνάδελφοι που εργάζονται στις ιστοσελίδες και δεν είναι ασφαλισμένοι στο ταμείο μας ΕΤΑΠ – ΜΜΕ, αλλά στον ΕΟΠΠΥ. Χρειάζεται, πλέον, να προχωρήσουμε με γοργά βήματα σε άλλα ζητήματα, πολλές από τις αθλητικές ιστοσελίδες το έχουν πετύχει.
Δεν είναι τυχαίο ότι αθλητικές ιστοσελίδες που προχώρησαν σε νέα Μέσα, νέα ζητήματα, νέα ανάλυση της είδησης και με βίντεο και ήχο, έχουν ήδη δείξει το δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουμε.
Καλό είναι να ακολουθήσουν τον δρόμο αυτό και οι πολιτικές ιστοσελίδες των εφημερίδων που έμειναν και δεν έχουν προχωρήσει στους τομείς αυτούς και πρέπει να εκσυγχρονιστούν. Τα θέματα του Τύπου είναι θέμα δημοκρατίας και όποιος δεν το καταλαβαίνει, δεν καταλαβαίνει πώς λειτουργεί μια κοινωνία. Θα χρειαστεί να είμαστε όλοι μαζί, για να αντιμετωπίσουμε όλα αυτά τα ζητήματα που προανέφερα.
Ο Πρόεδρος τον ευχαρίστησε και τόνισε ότι στόχος μας είναι να καταγράψουμε την πραγματικότητα και να προχωρήσουμε. Θέλουμε, βγαίνοντας από τη σημερινή συνάντηση, να δούμε φως.
Θέμης Μπερεδήμας: Πρόεδρος ΕΣΠΗΤ
Απο όσα ειπώθηκαν δεν γίνεται να αφαιρέσουμε τίποτα. Οι πολιτικές των προηγούμενων ετών, ανεξάρτητα από πρόσωπο ή χρώμα, αντιμετώπιζαν τον Τύπο αποσπασματικά και τον αντιμετώπιζαν όταν εκείνος δεν ασκούσε κριτική ή όταν ήταν ευχάριστος. Όταν ο Τύπος κάνει κριτική, οι κυβερνήσεις αντιδρούν. Άρα μένει στα Σωματεία μας να ειμαστε απέναντι από κάθε κυβερνητική λογική, που προσπαθεί να υπονομεύσει δικαιώματα. Αν άκουγαν αυτή τη συζήτηση οι εκδότες θα γίνονταν σοφότεροι, γιατι δεν είναι μόνο το κέρδος, είναι και το πως βλέπεις την πραγματικότητα να διαμορφώνεται μπροστά σου για να εκσυγχρονιστείς. Πέρα από όσα είπαν οι συνάδελφοι για την αντιμετώπιση των εργασιακών θεμάτων στα κανάλια, έχουμε ζητήσει από την Πολιτεία να δει γενικά το θεμα του Τύπου (περιφερειακά Μέσα, περιοδικά, εφημερίδες, κανάλια, ίντερνετ). Αρκεί να σας πω ότι δεν είχαν εξαιρεθεί μόνο οι αθλητικές εφημερίδες από την πρώτη πρόνοια για ενίσχυση του Τύπου αλλά και τα περιοδικά. Δεν είχαμε απάντηση ουτε από την προηγούμενη κυβέρνηση ούτε από την τωρινή. Σωστά αναφέρθηκε ότι πέρα από την ένταξη περιμένουμε και την ενίσχυση. Έχουν χαθεί ήδη 8 εκατ. Ευρώ θεσμοθετημένα για την Περιφέρεια, δεν έχει ενισχυθεί ο αθηναϊκός Τύπος και δεν ξέρουμε αν θα ενισχυθεί τελικά. Οι σκέψεις για τον μηδενισμό του ΦΠΑ είναι σε θετική κατεύθυνση, αλλά ούτε αυτό το είδαμε. Πάμε τώρα στα δικά μας. Αναφερθήκαμε σε δεοντολογία, πνευματικά δικαιώματα. Θα πρέπει να κάνουμε προτάσεις. Υπάρχουν προγράμματα ενίσχυσης εργαζομένων και δημοσιογράφων, υπάρχουν προγράμματα παγκοσμιοποίησης για ανέργους και μπορούμε να τα διεκδικήσουμε. Εδώ αξίζει να τονισω τον ρόλο που μπορεί να παίξει η ΠΟΕΣΥ ως ομπρέλα όλων μας στη διεκδίκηση. Να συμφωνήσουμε όλες οι Ενώσεις και ο ΠΣΑΤ υπό την ΠΟΕΣΥ να κανουμε ομάδα εργασίας για να δούμε που στοχεύουμε, να κωδικοποιήσουμε τις προτάσεις μας και τα συμπεράσματά μας εν μέσω πανδημίας. Όσον αφορά τα πνευματικά δικαιώματα google, amazon, facebook, σε άλλες χώρες έχουν έρθει σε συνεννόηση για να δίνονται δικαιώματα και σε επιχειρήσεις Τύπου αλλά και σε δημοσιογράφους που παράγουν. Υπάρχουν προγράμματα του υπουργείου Ανάπτυξης απο τα οποία έχουμε μείνει εκτός έως τώρα. Ειναι επιδοτούμενα προγράμματα επιμόρφωσης εργαζομένων συναδέλφων. Μπορούμε επίσης να διεκδικήσουμε προγράμματα επιμόρφωσης άνεργων συναδέλφων από τον ΟΑΕΔ. Σε όλο τον κλάδο η ανεργία κινδυνεύει να ξεπεράσει το 50%. Υπάρχουν και στον δημόσιο χώρο θέσεις για δημοσιογράφους σε γραφεία τύπου, υπάρχουν οι ομοσπονδίες, μπορούμε και πρέπει να θεσμοθετήσουμε θέσεις δημοσιογράφων. Αν μπορέσουμε να συμφωνήσουμε στη δημιουργία ομάδας υπό την ΠΟΕΣΥ, μπορούμε να επαναλάβουμε το μήνυμα και να ανοιχτούμε στην κοινωνία.
Ο Πρόεδρος ενημέρωσε τους συμμετέχοντες ότι τις επόμενες μέρες θα βγει η προκήρυξη για το πρόγραμμα ΕΣΠΑ. Μετά από πολλές διαδικασίες που οφείλονταν σε συγκρούσεις συμφερόντων, ο ΠΣΑΤ καταφέρνει να βγάλει προς τα έξω το επιδοτούμενο πρόγραμμα που εξασφάλισε πριν από 3 χρόνια. Πρόκειται για επιμορφωτικό πρόγραμμα elearning που απευθύνεται σε 650 εργαζόμενους, διάρκειας 150 ωρών, πάνω στις αθλητικές διοργανώσεις, τους ολυμπιακούς αγώνες και τα social media.
Σωτήρης Κέλλας: Πρόεδρος ΕΤΑΣ ΕΣΗΕΘΣτΕΕ
Το συνδικαλιστικό κίνημα προέρχεται από μια μεγάλη νίκη, το 2% του ΣΤΕ που έδωσε μεγάλη ανάσα και στα τρία ταμεία (ΕΔΟΕΑΠ, ΕΤΑΣ ΕΣΗΕΘΣτΕΕ και ΤΕΑΣ ΕΣΗΕΠΗΝ). Για τον περιφερειακό Τύπο έχουμε μεγάλη μάχη, καθώς υπάρχει πρόθεση κατάργησης του 2%. Υπάρχει κρίση αξιοπιστίας στους αθλητικούς συντάκτες αλλά και κρίση γενικότερα στους δημοσιογράφους, απόρροια της μάχης της επιβίωσης. Ειδικά στον ιδιωτικό τομέα αναγκάζονται να θυσιάσουν και την αξιοπιστία. Βλέπουμε δημοσιογράφους να εργάζονται σε κανάλια ομάδων, σε Μέσα προέδρων και έτσι να μην μπορούν να ασκήσουν κριτική στους εργοδότες τους, που τους έχουν πολλές φορές κακοπληρωμένους, αν όχι απλήρωτους. Η βοήθεια έρχεται από το κράτος, από προγράμματα συνεργασίας και από τις αναστολές σύμβασης που έφεραν κάποια χρήματα. Αυτό έδωσε μια ανάσα εν μέσω πανδημίας στους συντάκτες του ιδιωτικού τομέα. Όσον αφορά το μέλλον των αθλητικών εφημερίδων, βιώνουμε κρίση, αλλά αυτή δεν ειναι μόνο στη χώρα μας, είναι πανευρωπαϊκή. Ακόμη και τα freepress έχουν πτώση 45-50%, που σημαίνει πως ούτε δωρεάν ο κόσμος δεν παίρνει εφημερίδα. Είχε το «Βήμα» τις προάλλες ένα εξαιρετικό ένθετο για τον Μαραντόνα και όχι μόνο δεν ανέβασε την κυκλοφορία του αλλά έπεσε και 3.000 φύλλα. Πιστεύω ότι οι ιστοσελίδες κάνουν καλή δουλειά, αλλά και αυτές χρειάζονται διαφήμιση για να έχουν έσοδα ώστε αν πληρώνουν τους δημοσιογράφους. Πρέπει να δούμε το μέλλον της δημοσιογραφίας και προσωπική μου άποψη είναι ότι το μέλλον βρίσκεται στην ερευνητική δημοσιογραφία, τη δημοσιογραφία των δεδομένων, και την οπτικοποίηση. Τα fake news έχουν μπει στη ζωή μας, απαραίτητη είναι η δια βίου μάθηση, ό,τι έχει να κάνει με τα νέα Μέσα. Ο δημοσιογράφος είναι πλέον κινούμενος δημοσιογράφος, πρέπει να μάθει να επεξεργάζεται το βίντεο, την εικόνα, τον ήχο. Ακόμη κι εμείς που είμαστε σε μεγαλύτερες ηλικίες, πρέπει να επιμορφωθούμε και είμαστε αναγκασμένοι να πάμε στη δια βίου μάθηση, αν θέλουμε να παραμείνουμε ζωντανοί. Οι Ενώσεις κάνουν πολύ καλό έργο, πέτυχαν πολλά, η κρατική χρηματοδότηση είναι ευπρόσδεκτη, αλλά μόνο αυτή δεν θα λύσει τα προβλήματα. Μπορεί και να υπάρξουν προβλήματα με τον τρόπο που θα μοιραστεί η χρηματοδότηση στα μέσα. Πρέπει να στηριχτούν όλα τα Μέσα στα πόδια τους, για να μην είναι υποτελείς σε κανέναν και η δημοσιογραφία να μπορέσει να κάνει επανεκκίνηση.
Κώστας Βασιλάκης: Αντιπρόεδρος ΤΕΑΣ ΕΣΗΕΠΗΝ
Ο αθλητικός Τύπος και ο Τύπος γενικότερα έχει πολλά προβλήματα. Ένας Γάλλος συνάδελφος, πριν μερικά χρόνια, είχε πει ότι οι τελευταίοι αναγνώστες των εφημερίδων έχουν ήδη πάρει τον δρόμο για το νεκροταφείο. Το πρόβλημα αφορά όλο τον κόσμο. Περνώντας τα χρόνια, οι εφημερίδες θα φθίνουν κι αυτό εξαιτίας της τεχνολογίας. Όλοι έχουν πλέον ένα κινητό στα χέρια τους και ενημερώνονται. Βασικό θέμα η ενίσχυση του Τύπου με ορθολογικό τρόπο, προκειμένου να στηριχτούν οι συνάδελφοι. Μπήκαν πολλά θέματα, ένα από αυτά είναι η αξιοπιστία και ίσως θα πρέπει να γίνει μια ξεχωριστή συζήτηση στο κομμάτι αυτό, αφού η αξιοπιστία είναι και ένας από τους λόγους που έχουμε την κρίση. Έπειτα έχουμε το εργασιακό κομμάτι και τους ανέργους. Και είναι και οι εκδότες που προσπαθουν μέσω των εφημερίδων να κάνουν τις δουλειες τους. Οι Ενώσεις κάνουν πολύ καλή δουλειά και η μεγάλη νίκη του ΣΤΕ είναι πολύ σημαντική. Το κυριότερο είναι να κοιτάξουμε λίγο μπροστά τι γίνεται. Υπάρχουν καλές ιστοσελίδες και θα πρέπει να δοθούν χρήματα για να βοηθηθούν οι αθλητικοί συντακτες, να στηριχτούν οι εφημερίδες, αλλά άποψή μου είναι ότι όλες αυτές οι κινήσεις θα είναι απλώς ασπιρίνες. Πλέον η πορεία δείχνει πού πάμε. Πάμε στην ενημέρωση μέσα από τις ιστοσελίδες, τα κοινωνικά δίκτυα και αυτό είναι το μέλλον που πρέπει να κοιτάξουμε κατάματα και να αποδεχτούμε. Να κάνουμε με τον νέο χρόνο μια συζήτηση και για το θέμα της αξιοπιστίας και να το δούμε με σοβαρότητα. Κλείνοντας, θα απευθυνθώ στην διοίκηση του ΠΣΑΤ. Επειδή βλέπω να στοχοποιούνται εύκολα αθλητικοί συντάκτες, κυρίως απο διοικήσεις ή στελέχη των ΠΑΕ, θεωρώ ότι πέρα από την ανακοίνωση που είναι η πιο εύκολη αντίδραση, να πάρουμε πιο δυναμικές αποφάσεις. Από τη στιγμή που μια ΠΑΕ στρέφεται εναντίον συναδέλφου, να στρεφόμαστε κι εμείς εναντίον της. Να μην προβάλλουμε αποφάσεις της ή να απέχουμε κάποια λεπτά από αγώνες της.
Ο πρόεδρος τόνισε ότι όσο στις εφημερίδες γράφουν δημοσιογράφοι που έχουν άποψη και γνώση, οι εφημερίδες δεν θα πεθάνουν ποτέ. Στο εξωτερικό υπάρχουν ακόμη εφημερίδες που πουλάνε, κυρίως, συνδρομητικά. Δεν έχει σημασία πώς διανέμεται η εφημερίδα. Την πρώτη φορά του εγκλεισμού, δεν μπορούσαμε να βγούμε έξω για να πάρουμε εφημερίδα. Οι εφημερίδες μπορούν να γίνουν ηλεκτρονικές και συνδρομητικές και να ζήσουν έτσι.
Ο κ. Κορτέσης ρώτησε αν στην Ελλάδα υπάρχει μόνο αθλητικός Τύπος ή και οπαδικός και ο πρόεδρος τόνισε ότι το ίδιο καθεστώς υπάρχει και στις πολιτικές εφημερίδες, όπου εκδίδονται εφημερίδες προσκείμενες στην κάθε παράταξη. Ο κ. Κορτέσης συμφώνησε με τον πρόεδρο και τόνισε ότι αυτό είναι ένα σαράκι που τρώει τον κλάδο και συμβάλει πολύ στο διακύβευμα περί αξιοπιστίας.
Γιάννης Βοϊτσίδης: Αντιπρόεδρος ΕΣΜΘ
Προφανώς η κρίση στον αθλητικό τύπο δεν είναι άσχετη με την κρίση γενικά. Πολλοί δημοσιογράφοι έχουν αναγκαστεί να κάνουν άλλες δουλειές και με την πανδημία η κατάσταση είναι δραματική. Οι πρόεδροι των Ενώσεων μίλησαν για προβλήματα στο χώρο του Τύπου. Είναι θέματα που έχουμε συζητήσει και θέσει στους αρμόδιους. Εδώ και δέκα μήνες, έχουμε αγώνες μόνο Super League και Basket League. Πολλοί συντάκτες έχουν αντικείμενο εργασίας, υπάρχουν και άλλοι όμως, που καλύπτουν άλλα αθλήματα, χωρίς δραστηριότητα. Οι ανενεργοί είναι ακόμη περισσότεροι στην Περιφέρεια, όπου οι εκπρόσωποι του αθλητισμού δεν αγωνίζονται. Και βέβαια, επειδή μιλήσαμε για διάφορα αρνητικά, εκφράζω και τη χαρά μου ότι στο ξεκίνημα του 2021 θα γίνει επανεκκίνηση σε πρωταθλήματα, άρα θα αρχίσουμε να βαδίζουμε προς την κανονικότητα.
Αντώνης Παπουτσάκης: Αντιπρόεδρος ΕΣΗΕΠΗΝ
Οι έως τώρα τοποθετήσεις είναι εξαιρετικές. Θεωρώ ότι ο Τύπος δεν θα πάψει να υφίσταται. Θα υπάρχει μια μετάλλαξη, αλλά το χαρτί θα παραμείνει, το ίδιο και η εφημερίδα. Υπάρχει παλαιότερη πρόταση Ενώσεων απο τη Γαλλία για επιδότηση από το κράτος στην αγορά εφημερίδων στα δημοτικά σχολεία και ανάγνωση μία με δύο ώρες την εβδομάδα στα παιδιά. Αυτό αποσκοπεί στη δημιουργία νέων αναγνωστών.
Το σχολείο μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη της ανάγνωσης των εφημερίδων από τις νεαρές ηλικίες και οι εφημερίδες μπορούν να βοηθηθούν από το σχολείο στη βελτίωση των επιδόσεων τους στις ηλικιακές κατηγορίες 10 – 14 και 15 – 18, όπου ο γραπτός Τύπος είναι σχεδόν άγνωστος. Η κρίση κυκλοφοριών που διαπερνά σήμερα τον ευρωπαϊκό Τύπο συνδέεται και με μια έντονη τάση γήρανσης του αναγνωστικού τους κοινού, που μόνο μια διείσδυση στις νεότερες ηλικίες θα μπορούσε να ανακόψει. Το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο στις Μεσογειακές χώρες, όπου διαβάζουμε λιγότερο. Σύμφωνα με παλαιότερα στοιχεία, στην Ιαπωνία αγοράζονται 650 εφημερίδες ανά 1.000 κατοίκους, στη Μεγάλη Βρετανία 393, στον Καναδά 337, στη Γερμανία 322, στις Ηνωμένες Πολιτείες 263, στη Γαλλία 167 και στην Ιταλία 158. Αυτή η απογοητευτική πρόσληψη του Τύπου από τις νεαρές ηλικίες έχει αναγκάσει ορισμένες χώρες, όπως η Γαλλία, να λάβουν συστηματικά μέτρα ώστε να καλλιεργήσουν την εφημεριδοφιλία (κατά το βιβλιοφιλία): Τα μέτρα αυτά, που είναι κυρίως ολοκληρωμένα projects, θα μπορούσαν με κατάλληλες προσαρμογές να εφαρμοστούν και στην Ελλάδα, πολύ περισσότερο που για την οργάνωση τους και την εξάπλωση τους απαιτείται η στενή συνεργασία του υπουργείου Παιδείας και των ενώσεων του Τύπου. Η ανάγνωση των εφημερίδων ως στοιχείο της εκπαιδευτικής διαδικασίας και η ένταξη του Τύπου στην εκπαίδευση μπορεί να έχουν μια μορφή σύγχρονης αγωγής του πολίτη.
Βασίλης Μάστορας: Διευθυντής Εφημερίδας «Metrosport»
Συνυπογράφω όσα άκουσα. Όλοι βάζουν το δικό τους κομμάτι σε ένα παζλ που θέλουμε να έχουμε καθαρή εικόνα για το τι θα κάνουμε στη συνέχεια. Υπάρχει προβληματισμός για το ποιος είναι ο μεγάλος εχθρός των παραδοσιακών Μέσων Ενημέρωσης. Εξαιρετική η θεση του κ. Διόγου, αλλά μπαίνει ένα ζήτημα όταν υπάρχει αμφίδρομη σχέση εφημερίδας και ιστοσελίδας από τον ίδιο εκδοτικό όμιλο. Ωραία ακούγεται ότι πρέπει να μεταλλαχθούν οι εφημερίδες και μιλάω ως ένας που στον όμιλό του έχει και τα τρία Μέσα (εφημερίδα, ιστοσελίδα, ραδιόφωνο). Έχω πληρέστατη εικόνα για το πως το ένα Μέσο αντιμάχεται το άλλο, στην ουσία υπάρχει μια άμεση αντιπαλότητα. Η εφημερίδα πρέπει να προστατεύει το προϊόν της για να πουλήσει φύλλα, το σάιτ που παίρνει το προϊόν πολύ νωρίτερα προσδοκά να έρθουν διαφημιστές και χρήστες και το ραδιόφωνο θέλει να έχει θέματα για να έχει ακροαματικότητα. Προσωπικά δεν έχω βρει ισορροπία για να κάνουν και τα τρία εξαιρετικά τη δουλειά τους και συγχρόνως να μη βλάπτει το ένα το άλλο. Πρέπει να ενισχυθούν τα Μέσα. Έχουμε δύο διαφορετικούς κόσμους, τις αθλητικές και τις πολιτικές εφημερίδες, τις αθλητικές με πανελλήνια κυκλοφορία και εκείνες που έχουν περιφερειακή. Σε όλα τα μέτρα δεν διαπιστώσαμε να μπαίνει στο τραπέζι το θέμα της ενίσχυσης των περιφερειακών. Το ζήτημα δεν είναι ότι τα ηλεκτρονικά μέσα κυνηγούν τα παραδοσιακά. Το μεγαλύτερο πρόβλημα στον παραδοσιακό Τύπου είναι οτι ο αθλητισμός δεν έχει περιεχόμενο. Ας γυρίσουμε πίσω στο 2004 και ας σκεφτούμε τι περιεχόμενο είχαν και πουλούσαν. Είχαμε μια μεγάλη ομάδα ποδοσφαίρου, εξαιρετική ομάδα μπάσκετ, ομάδες που πήγαιναν εξαιρετικά σε επίπεδο ποδοσφαίρου, είχαμε ανταγωνιστικό πρωτάθλημα και είχαμε μπροστά μας και την Ολυμπιάδα. Υπήρχε προϊόν. Μετά την κρίση δεν υπάρχει προϊόν και υπάρχει και πόλωση, ειδικά στο ποδόσφαιρο, άρα οι πελάτες είναι περισσότερο οπαδοί ή λιγότερο υποψιασμένοι. Το χαρτί δεν θα πεθάνει. Το θέμα είναι πώς μπορούμε να ενισχύσουμε το περιεχόμενο της εφημερίδας για να γίνει πιο ελκυστική για τους αναγνώστες. Ο ΠΣΑΤ έβαλε ένα ερώτημα. Τελικά κερδίσαμε τη μάχη ή όχι? Θεωρώ πλέον ότι η γενιά της δεκαετίας του 50+ μπήκε γερά στο τούνελ της κρίσης. Λιγότερες εργασιακές σχέσεις, λιγότερες επιλογές, αβεβαιότητα για το μέλλον, λογοκρισία, υποταγή στη γραμμή των ιδιοκτητών. Η αυτοκριτική μπορεί να μας οδηγήσει σε μια καλύτερη μέρα. Η συσπείρωση είναι αυτονόητη. Κάποιοι το 2020 δηλώνουν δημοσιογράφοι και κάποιοι εκδότες που πληρώνουν όταν θέλουν. Έχω την τύχη να εργάζομαι σε έναν όμιλο που τα πράγματα ακόμη διατηρούνται σε αξιόλογο επίπεδο. Αυτό δεν σημαίνει ότι στη μεγάλη εικόνα βλέπουμε το ίδιο που βιώνουμε στον όμιλο metromedia. Ούτε ότι όλα είναι ιδανικά. Ειναι πραγματικότητα ότι η εργασιακή σχέση έχει σωματειακή ταυτότητα. Στην κανονική δημοσιογραφία ελέγχουμε την εξουσία. Πλέον συνθηκολογούμε με την εξουσία είτε για να βρούμε δουλειά είτε γιατί υπάρχει σε κάποιους το οπαδικό dna. Το περιεχόμενο δεν είναι αξιόπιστο και για αυτό ο αναγνώστης εγκαταλείπει το παραδοσιακό Μέσο γιατί εκεί πρέπει να πληρώσει 1,30€, ενώ στις ιστοσελίδες- και υπάρχουν εξαιρετικές οφείλω να πω, αξιόπιστα και με πολύ καλή παραγωγή περιεχομένου- δεν πληρώνουν. Το ίδιο ισχύει και με τα ραδιόφωνα. Οι ακροατές μπορούν να ακούσουν οτιδήποτε τους κάνει κέφι, κυρίως τους παραγωγούς που είναι πιο εύπεπτοι και ευχάριστοι (είναι και αυτοί ένα θέμα κατά πόσο βλάπτουν την ενημέρωση και πόσο κακό κάνουν στους επαγγελματίες γιατί ακυρώνουν το προϊόν τους). Όσον αφορά στις προτάσεις τώρα. Το τρένο μάλλον χάθηκε. Το θέμα είναι ποιοι θέλουν πραγματικα να παλέψουν σε μια ζούγκλα, για να δημιουργήσουν την επόμενη μέρα του αθλητικού Τύπου, που έχει πληγεί πολύ από τον covid. Για αυτό είναι απαραίτητο να ενισχυθεί ο Τύπος και τα χρήματα να φτάσουν στους αθλητικούς συντάκτες. Αν πανε μόνο στους εκδότες, πρέπει να υπάρχουν όροι για να μη μείνουν στις τσέπες τους, αλλά να δοθούν με προϋποθέσεις στους δημοσιογράφους.
Παναγιώτης Αντωνόπουλος: Διευθυντής Εφημερίδας «Live Sport»
Όντας στο μετερίζι του έντυπου Τύπου, έχω τις ίδιες εμπειρίες με τους προλαλήσαντες. Όσον αφορά στις ηλεκτρονικές εκδόσεις και τις ιστοσελίδες, θέλω απλώς να προσθέσω ότι αυτό δεν αφορά εμάς με την έννοια ότι θα πρέπει να αποφασίσει ο ιδιοκτήτης του Μέσου αν επιθυμεί να δημιουργήσει κάτι παράλληλο και εκσυγχρονισμένο. Ας υποθέσουμε ότι μια έντυπη εφημερίδα μπορεί να δημιουργήσει ηλεκτρονική. Δε νομίζω ότι κάποιος θα έχει την υπομονή να περιμένει, γιατί είναι κάτι που έχει να κάνει με τις επιλογές και τον τρόπο που βλέπουν το μέλλον οι εργοδότες και όχι εμείς. Ειπώθηκε επίσης ότι ένα έντυπο μέσο, θα πρέπει να έχει απόψεις, γνώμες, έρευνες. Οποιοσδήποτε γράφει σε μια εφημερίδα, γράφει και σε ένα σάιτ ή κάνει εκπομπή στο ραδιόφωνο. Δεν ξέρω γιατί πρέπει να δώσω χρήματα για να τον διαβάσω, όταν μπορώ αυτό που γράφει, να το βρω κάπου δωρεάν. Επίσης, δεν μπορώ να φανταστώ ότι μια εφημερίδα θα προσελκύσει το κοινό, επειδή έχει πρώτο θέμα μια άποψη ή μια γνώμη. Μια έρευνα μπορεί όντως να έχει ενδιαφέρον, ωστόσο είναι λίγοι οι τομείς που μπορείς να ερευνήσεις και το κοινό που θα προσελκύσεις είναι μικρό. Παμε στο θέμα του κορωνοϊού. Η οικονομική και υγειονομική κρίση έφερε μεγάλες επιπτώσεις στα ΜΜΕ. Είναι πολύ σημαντικό αυτό που προσφέρεις, το προϊόν, για να προσελκύσεις τον άλλο να δώσει τα χρήματά του. Δεν νομίζω ότι αν αυτή τη στιγμη λάμβανε χώρα αγωνιστική δραστηριότητα, θα πήγαινε κάποιος να αγοράσει εφημερίδα. Αυτό που ενδιαφέρει το κοινό υπάρχει πχ. πρωτάθλημα ποδοσφαίρου, μπάσκετ, ευρωλιγκα, ΝΒΑ. Το θεμα της αξιοπιστίας είναι επίσης μεγάλο. Δεν είναι ομως μόνο δικό μας πρόβλημα, είναι γενικότερο του κλάδου. Πριν από 30 χρόνια κοιτούσαν τους αθλητικούς συντάκτες με σεβασμό, τώρα τους κοιτούν με αμφισβήτηση.Επίσης, τα μέτρα στήριξης δεν τα διεκδικούμε για εμάς. Είναι χρήματα που θα εκταμιευθούν για να φτάσουν στους εργοδότες. Συμφωνώ με τις ασφαλιστικές δικλείδες και αυτό έχει να κάνει με τους αγώνες και τις προσπαθειές μας. Αυτοί όμως που διεκδικούν τα κονδύλια είναι οι ιδιοκτήτες, που έχουν άμεση πρόσβαση με τους φορείς.
Πάνος Λούπος: Διευθυντής Εφημερίδας «Ωρα των Σπορ»
Ακούω από το 2009 για πρόωρες κηδείες. Το χαρτί υπάρχει, γιατί πάντοτε θα υπάρχουν άνθρωποι που διαβάζουν εφημερίδες. Και υπάρχουν και πολλοί καλοί δημοσιογράφοι, που εργάζονται στις παραδοσιακές εφημερίδες. Ο εκσυγχρονισμός του Τύπου είναι κάτι που άπαντες έχουμε σκεφτεί. Έχουμε κάνει σχετικές έρευνες αν συμφέρει ή όχι, αλλά είναι κάτι που δεν βρίσκεται στο χέρι των δημοσιογράφων, αλλά των εκδοτών. Επίσης, για να εκσυγχρονιστεί ο Τύπος, πρέπει να έχεις και «χέρια» δημοσιογράφων που θα γράφουν και στα δύο Μέσα και θα πληρώνονται. Αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι όλα ξεκινάνε από την οικονομική κρίση. Εκεί πρέπει να εστιάσουμε. Η ενίσχυση του Τύπου έχει παγώσει και πρέπει να πιέσουμε ασφυκτικά και μαζικά για να προχωρήσει, με διασφάλιση ότι, όπως είπε και πρόεδρος, το 60% θα πάει στους εργαζόμενους και το 40% στους ιδιοκτήτες. Πρέπει επίσης να υπάρχει αποφαση για το πώς θα κινηθούμε, προκειμένου να ενισχυθεί ο Τύπος. Ίσως μέσω μακέτας ή άρθρων. Κάποιοι για διαφημιστική καμπάνια του κορωνοϊού πήραν χρήματα. Πρέπει να γίνει κάτι ανάλογο και για τη δική μας περίπτωση. Να μπουν χρήματα στις εφημερίδες και στις τσέπες των εργαζομένων που έχουν πληγεί. Όλοι τονίσατε πόσο έχει επηρεάσει η πανδημία τα ΜΜΕ, ειδικά αυτούς τους τρεις μήνες χωρίς αθλητική δραστηριότητα. Οι μισοί αναγνώστες έφυγαν και δεν επέστρεψαν. Οι ιστοσελίδες είναι μια σκλαβιά για τον δημοσιογράφο, γιατι δουλεύει πολλές ώρες.
Μάκης Διόγος: Δεν είπα να καταργηθει το χαρτί ούτε η εφημερίδα. Ειδικά εγω που είμαι εφημεριδοφάγος, είμαι υπέρ των εφημερίδων. Ο Guardian στην Αγγλία σώθηκε από την ηλεκτρονική του έκδοση και από αυτή σώθηκαν και όλες οι θέσεις εργασίας. Είναι διαφορετικό το σάιτ της εφημερίδας από την ηλεκτρονική της έκδοση.
Νίκος Μπουρλάκης: Διευθυντής Εφημερίδας «Sportime»
Ειπώθηκαν πολύ χρήσιμες απόψεις. Άκουσα ότι υπάρχουν πολύ καλές ιστοσελίδες. Υπάρχουν όμως και πολύ καλές εφημερίδες. Και λόγω παραστάσεων και λόγω ηλικίας, συνηθίζω να αγοράζω εφημερίδες. Αυτό πρέπει να περάσουμε και στον κόσμο. Το δεύτερο κομμάτι αφορά το πλαίσιο, στο οποιο διάφοροι, βαφτίζονται δημοσιογράφοι. Δεν μπορούμε πλέον να ξεχωρίσουμε τον δημοσιογράφο από τον παρουσιαστή ή τον παραγωγό. Έχουμε φτάσει στη σελέμπριτι δημοσιογραφία, όπου η είδηση γίνεται για τον δημοσιογράφο. Οι εφημερίδες φάνηκαν απροετοίμαστες για τη νέα τάξη πραγμάτων, που είναι οι ιστοσελίδες. Ποιος μπορεί να απαντήσει ποιες ειναι αυτές που λειτουργούν κανονικά, με δημοσιογράφους που πληρώνονται, με λογιστήριο και νομότυπα μέσα? Υπάρχουν ιστοσελίδες που απασχολούν παιδιά από σχολές, χωρίς αμοιβή και πολλά από αυτά καταλήγουν να εγκαταλείψουν τον χώρο, γιατί βλέπουν εκμετάλλευση. Δεν εχει γινει χαρτογράφηση στην Ελλάδα και ειναι ελάχιστες αυτές που λειτουργούν με όλους τους όρους. Επίσης, το χαρτί δεν πεθαίνει. Βεβαίως και μπορούμε στο πρωτοσέλιδο να έχουμε άποψη, γιατί η είδηση έχει ήδη βγει. Μπορουμε να έχουμε έρευνες, αρκεί την επόμενη μέρα να μη διαβάζουμε στις ιστοσελίδες τα καλύτερα του πρωινού Τύπου κι αυτό γιατί το σχόλιο βρίσκεται στις ιστοσελίδες από τις 9 το πρωί. Τον οπαδισμό τον βρίσκουμε σε όλα, όχι μόνο στα αθλητικά. Υπάρχει στον χώρο της πολιτικής, της ηθοποιίας, του τραγουδιού και μένει να καταλάβουμε ότι χαμένη μάχη είναι μόνο αυτή που δεν δώσαμε. Πρέπει να προσδιορίσουμε τον ρόλο της αθλητικής εφημερίδας στη σύγχρονη εποχή, πρέπει όμως και να σταματήσουμε να βγάζουμε τα μάτια ο ενας του άλλου. Άκουσα πριν για στοχοποίηση συναδέλφων από παράγοντες. Το χειρότερο είναι η στοχοποίηση δημοσιογράφων από δημοσιογράφους. Όταν βρέθηκα στη θέση του διευθυντή επικοινωνίας του Παναθηναϊκού, άφησα όλες τις δημοσιογραφικές δουλειές που είχα. Πρόβλημα λοιπόν δεν είναι οι διευθυντές επικοινωνίας, αλλά οι άτυποι διευθυντές επικοινωνίας.
Κώστας Βασιλόπουλος: Διευθυντής Εφημερίδας «Forza»
Εκπροσωπώ τη μοναδική εβδομαδιαία εφημερίδα που κυκλοφορεί, η οποία δεν πήρε ούτε ένα ευρώ στη διάρκεια της πανδημίας. Είναι η τελευταία χρονικά εφημερίδα, που κυκλοφόρησε, προ τετραετίας. Απασχολεί 15 επαγγελματίες αθλητικούς συντάκτες, ασφαλισμένους καθώς και τεχνικό προσωπικό με το ίδιο καθεστώς. Κυκλοφορεί μία φορά την εβδομάδα, κάθε ΣΚ και διαθέτει και ηλεκτρονική έκδοση, η οποία «κυκλοφορεί» μετά από κάθε παιχνίδι του ΠΑΟΚ με δωρεάν είσοδο. Θα συμφωνήσω με τους περισσότερους, αλλά θα διαφωνήσω στο θέμα της αξιοπιστίας. Υπάρχει έλλειψη απο το σύνολο των Ελλήνων πολιτών στο κομμάτι του Τύπου και για αυτό δεν ευθύνονται οι αθλητικοί συντάκτες. Οι εφημερίδες δεν πέθαναν, ούτε το χαρτί, ζούμε και θα συνεχίσουμε να ζούμε και να αγωνιζόμαστε και να απαιτούμε ποσοστά από τους κολοσσούς, όπως γίνεται και στο εξωτερικό. Θα πρέπει να αντιληφθούμε ότι η συρρίκνωση των εφημερίδων δεν είναι ευθύνη των δημοσιογράφων ή των εκδοτών ή της πανδημίας. Πρέπει να επιδοτηθούν και οι εκδότες και οι εργαζόμενοι. Κάποτε υπήρχαν πιεστήρια που πλέον έχουν κλείσει. Αυτό είναι τεράστιο πρόβλημα γιατί ο χρόνος που μας μένει για να κλείσουμε το φύλλο είναι ελάχιστος, αφού δεν έχουμε περιθώριο να εκδοθούμε στον σωστό χρόνο. Ένα δεύτερο πρόβλημα είναι η επιλογή πρακτορείου διανομής. Στη Θεσσαλονίκη υπάρχει μόνο ένα, άρα μιλάμε για μονοπώλιο. Στη Θεσσαλονίκη επίσης μοιράζονται οι εφημερίδες μετά τις 12 το μεσημέρι. Υπάρχει τεράστιο πρόβλημα και στον πολιτικό και στον αθλητικό Τύπο και αν δεν υπάρξει διαφάνεια και ενίσχυση για το πώς ή πού θα μοιραστούν τα χρήματα στους εκδότες και στους εργαζομένους, το πρόβλημα δεν θα λυθεί. Το πρόβλημα δεν είναι αποσπασματικό, πρέπει να το δούμε συνολικά. Είναι θέμα πιεστηρίου και διανομής και μετά τις 12 το μεσημέρι μόνο ενας πολύ φανατικός αναγνώστης θα αναζητήσει εφημερίδα στο περίπτερο. Θέλουμε τη βοήθεια του κράτους, δεν θα παλέψουμε μόνοι μας. Ο εκσυγχρονισμός είναι μια πρόταση που αντιλαμβάνονται όλοι, αλλά όχι αυτή που θα βοηθήσει τις αθλητικές εφημερίδες και τους συντάκτες να επιζήσουν.
Παντελής Βλαχόπουλος: Διευθυντής sport24.gr
Είναι πολύ εποικοδομητικά όσα ακούστηκαν. Επειδή το θέμα είναι η πανδημία και η κρίση στα ΜΜΕ, καθ’όλη τη διάρκεια του κορωνοϊού και στην πρώτη φάση και στην τωρινή, είδαμε πολλά ΜΜΕ και πολλούς συναδέλφους να δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους, αν όχι και παραπάνω και μάλιστα να έχουν και δημιουργική διάθεση και τάση, καθώς δεν υπήρχαν αθλητικά γεγονότα. Εκεί οι αθλητικοί δημοσιογράφοι προσπάθησαν και τα κατάφεραν. Το αναφέρω για να δώσω και εναν αισιόδοξο τόνο, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες των επόμενων μηνών.
Σωτήρης Τριανταφύλλου: Αρχισυντάκτης «sports3»
Θα δώσω στοιχεία και από την έρευνα που έχω κάνω για να δούμε πού βρισκόμαστε. Θα ξεκινήσω με μια ανασκόπηση της κρίσης. Το 2008 ξεκινά η παγκόσμια οικονομική κρίση και το 2010 ξεκινά για την Ελλάδα με την υπογραφή του πρώτου μνημονίου. Τα ΜΜΕ στην Ελλάδα περνούν μια μεγάλη κρίση, πτώχευσαν μεγάλοι όμιλοι και ξανάνοιξαν και από τα στοιχεία φαίνεται ότι η τριετία 2012-2015 είναι η μεγάλη τριετία της κρίσης, με κλείσιμο πολλών Μέσων και με περίπου τους μισούς εργαζόμενους, δημοσιογράφους και διοικητικούς υπαλλήλους να έχουν χάσει τη δουλειά τους. Σιγά σιγά ξεκινά μια ανάκαμψη, τη διετία 2017-2018. Είναι μια περίοδος που η αγορά προσπαθεί να φτάσει σε επίπεδα προ του 2010. Για την Ελλάδα φτάνει περίπου στις θέσεις εργασίας, όχι όμως με τους ίδιους μισθούς ή με τους ίδιους όρους. Η κρίση χτυπάει κυρίως τους νεότερους, οι συλλογικές συμβάσεις καλύπτουν τους παλαιότερους και φαίνεται από τα στοιχεία της έρευνας που έχω δημοσιεύσει και στο διδακτορικό μου ότι οι ιστοσελίδες και οι εφημερίδες είναι τα ΜΜΕ που χτύπησε περισσότερο η κρίση και λιγότερο το ραδιόφωνο και η τηλεόραση. Επίσης πρέπει να δούμε ότι μαζί με την κρίση υπάρχει και μια μετάβαση. Το επάγγελμά μας αλλάζει, υπάρχει τεχνολογική αλλαγή, υπάρχει εξέλιξη και είμαστε σε μια περίοδο, όπως λένε οι ερευνητές ανά τον κόσμο, μεταβιομηχανικής δημοσιογραφίας. Έχουμε μια μεγάλη αλλαγή ως προς το περιεχόμενο της εργασίας, ως προς τα ΜΜΕ που αναδεικνύονται, ως προς τις νέες μορφές δημοσιογραφίας και δημοσιογράφων και φτάνουμε στο 2020, με την αγορά να προσπαθεί να επανακάμψει, με τη διαφημιστική δαπάνη να προσπαθεί να ανακάμψει, με το επιχειρηματικό μοντέλο να βρίσκεται σε παρακμή, ένα επιχειρηματικό μοντέλο που στηριζόταν στη διαφήμιση και στην κυκλοφορία των εφημερίδων. Και πάμε στο 2020, που ξεκινά με μια μεγάλη υγειονομική κρίση, η οποία είναι παγκόσμια και ξαναχτυπά τα ΜΜΕ. Κι εδώ σημειώνονται διαθρωτικές αλλαγές, υπάρχουν στοιχεία που οι περισσότεροι ανά τον κόσμο έχουν δημοσιεύσει και δημοσιεύουμε κι εμείς σε έναν συλλογικό τόμο, που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Παπαζήση. Μέσα στον τόμο υπάρχει και κεφάλαιο που μιλά αποκλειστικά για τις επιδράσεις του κορωνοϊού στα ΜΜΕ. Η πρωτη λοιπόν μεγάλη διαρθρωτική αλλαγή είναι ότι πλήττονται οι εφημερίδες και μάλιστα πάρα πολύ. Το δεύτερο είναι η μετακίνηση προς το ψηφιακό περιεχόμενο. Ανεβαίνουν τα χτυπήματα των ιστοσελίδων, ανεβαίνει η επισκεψιμότητα, δυστυχώς όμως όχι και τα έσοδα. Αυτά μειώνονται, γιατί μειώνεται πολύ η διαφήμιση. Υπάρχει ανάγκη για αξιόπιστο περιεχόμενο ανά τον κόσμο, υπάρχει ανάγκη ενημέρωσης από αξιόπιστα ΜΜΕ σε όλο τον κόσμο, και τα αξιόπιστα ΜΜΕ είναι αυτά που επιβιώνουν, όπως οι New York Τimes, που αύξησαν και τις συνδρομές τους. Ειμαστε λοιπόν, με μια φάση που έχει αυξηθεί πολύ η επισκεψιμότητα στις ιστοσελίδες (μετά το πρώτο lock down), έχουν μειωθεί τα έσοδα, έχουν μειωθεί οι κυκλοφορίες των εφημερίδων και είναι πολύ μεγάλες οι απώλειες θέσεων εργασίας, που είχαμε μετά το πρώτο lock down. Και δεν αναφέρομαι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο. Π.χ. στις ΗΠΑ τον Ιούνιο του 2019 ειχαν ανακοινωθεί 4.087 απώλειες θέσεων εγασίας και τον Ιούνιο του 2020, μετά το παρατεταμένο lock down, είχαμε 11.000 απώλειες. Πλήττονται και πάλι οι εργαζόμενοι, από την άλλη πλευρά υπάρχουν και κερδισμένοι σε αυτή την υγειονομική κρίση, που είναι οι πάροχοι του digital περιεχόμενου, είτε είναι ιστοσελίδες είτε είναι συνεχούς ροής περιεχομένου και τα μεγάλα brands της ενημέρωσης, αξιόπιστα brands, οπως η New York Times, όπως η El Pais, όπως ο Guardian αύξησαν τους συνδρομητές τους. Σε όλο τον κόσμο παρατηρείται ένα κίνημα στήριξης των ΜΜΕ και στην Ελλάδα το ίδιο. Οι κυβερνήσεις δίνουν χρήματα. Η Γερμανία, ο Καναδάς, η Φινλανδία, η Βρετανία, η Ολλανδία έχουν δαπανήσει μέχρι στιγμής αρκετά χρήματα για να στηρίξουν τον Τύπο. Στην Ελλάδα, απλώς, υπήρχε μια διαφωνία και αυτό γιατί δεν μπήκαν συγκεκριμένα κριτήρια. Στην Ελλάδα είδαμε μείωση των εφημερίδων στο πρώτο lock down (η μεγαλύτερη μείωση ήταν στις αθλητικές), από την άλλη είχαμε αύξηση της επισκεψιμότητας στις πολιτικές. Οι αθλητικές ιστοσελίδες αρχίζουν να αυξάνουν την επισκεψιμότητά τους από τον Μάιο και μετά (τότε ξεκινούν τα ξένα πρωταθλήματα και αρχές Ιουνίου η σούπερ λίγκα). Τότε αρχίζει να ανεβαίνει η επισκεψιμότητα των αθλητικών ιστοσελίδων και να πέφτει των πολιτικών. Ταυτόχρονα, οι αθλητικές εφημερίδες αρχίζουν να παίρνουν τα πάνω τους, αλλά δεν φτάνουν τα επίπεδα προ κορωνοϊού. Οι τηλεοπτικοί σταθμοί έχουν πάρει τηλεθέαση, άρα οι μεγάλοι χαμένοι από το πρώτο lock down στην Ελλάδα είναι οι αθλητικές εφημερίδες. Η αύξηση επισκεψιμότητας και τηλεθέασης, όπως σας είπα και παγκοσμίως, δεν συνοδεύεται από αύξηση των εσόδων. Παρατηρείται μεγάλη μείωση της διαφήμισης και δεν ξέρουμε που θα φτάσει και με το δεύτερο lock down. Παρατηρήθηκε επίσης ένα ακόμη παγκόσμιο φαινόμενο, που ίσχυσε και στην Ελλάδα. Είναι το φαινόμενο της τηλεργασίας. Η τηλεργασία καθιερώνεται και από τη μια πλευρά λύνει πολλά προβλήματα, αφού δίνει τη δυνατότητα στους εργαζόμενους να δουλεύουν με απόσταση ή από τον χώρο του σπιτιού τους. Από την άλλη προκύπτουν και σημαντικά προβλήματα τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Και αυτά είναι εργασιακά. Η τηλεργασία οδηγεί σε πιο χαλαρούς ρυθμούς απασχόλησης, λειτουργεί σε βάρος της μισθωτής εργασίας, σε βάρος των μισθωτών γενικότερα και αυτός είναι και ο φόβος που υπάρχει τα τελευταία χρόνια. Υπάρχει ο φόβος μήπως η τηλεργασία τελικά καθιερώσει τις πολύ χαλαρές συνθήκες απασχόλησης και αυτό θα έχει μεγάλο αντίκτυπο στα συνδικάτα. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η δύναμη των συνδικάτων όλα αυτά τα χρόνια ήταν οι μισθωτοί, ήταν οι άνθρωποι που είχαν συμβάσεις εργασίας και πλέον με τους freelancer και την τηλεργασία, η συνδικαλιστική πυκνότητα μειώνεται πολύ. Και ερχόμαστε τώρα σε μια περίοδο που είναι μια δεύτερη κρίση στην πρώτη κρίση. Στην οικονομική έρχεται να προστεθεί και μια υγειονομική κρίση και ταυτόχρονα υπάρχει και μια μετάβαση στην εργασία μας. Σιγά σιγά τα ΜΜΕ θα καταφέρουν να ανταπεξέλθουν στο εργασιακό κομμάτι, στο κομμάτι της κάλυψης των γεγονότων. Αυτό που δεν θα αλλάξει ποτέ και θα πρέπει να έχουμε κατά νου, είναι το αξιόπιστο περιεχόμενο, αυτό είναι κάτι που παραμένει. Αυτός πρέπει να είναι ο κανόνας και ο οδηγός μας σε όλα.
Παύλος Γερακάρης: Πρόεδρος Β΄Βάθμιου Πειθαρχικού ΕΣΗΕΑ, Πρόεδρος Εποπτικού ΕΣΗΕΑ για τη Δεοντολογία
Ο ΠΣΑΤ πρέπει να ασχοληθεί ιδιαίτερα με το θέμα της δεοντολογίας, γενικά στον χώρο του Τύπου. Ο στόχος του τίτλου του θέματος ξεφεύγει απο την εικόνα που είχαμε σήμερα στη συνάντηση. Η πανδημία ξεκίνησε πριν από μερικούς μήνες, ενώ η κρίση στον τύπο ξεκίνησε πολύ παλιά. Το 2008 με τις πτωχεύσεις των εφημερίδων και μετά την περίοδο αυτή άρχισαν να ανακάπτουν τα στοιχεία του φάσματος του αθλητικού τύπου. Τα πράγματα δεν είναι καθόλου ευχάριστα. Η αθλητική δημοσιογραφία βρίσκεται σε πραγματικό κίνδυνο, σε καταστολή της λειτουργίας της και σε σύντομο μάλιστα διάστημα. Υπάρχει οικονομική κρίση βαθιά και μη αναστρέψιμη. Ο κλάδος της αθλητικής δημοσιογραφίας, για πρώτη φορά, αντιμετωπίζει τέτοιο θανάσιμο ενδεχόμενο, να βάλει αλλεπάλληλα λουκέτα σε όλα. Οι κυκλοφορίες παρουσιάζουν μεγάλη πτώση, τα έξοδα λειτουργίας δεν είναι βιώσιμα, οι δημοσιογράφοι παραμένουν απλήρωτοι, υπάρχει μεγάλη απεργιακή εικόνα. Ωστόσο αν υποκύψουν οι έξι εναπομείνασες αθλητικές εφημερίδες στην πίεση, θα έχουμε νέα στρατιά ανέργων και θα πρέπει να προετοιμαζόμαστε για τα χειρότερα. Η κινητοποίησή μας θα πρέπει να είναι άμεση και εύχομαι να υπάρξει μια νέα προσπάθεια και να μιλήσουμε και για τα θέματα της ποιότητας και του οπαδισμού.
Κλείνοντας ο πρόεδρος Γιάννης Θεοδωρακόπουλος ευχαρίστησε όλους τους συμετέχοντες. «Ήταν μια πολύ σημαντική ημερίδα η οποία κατέγραψε τα περισσότερα από τα προβλήματα του κλάδου μας. Με την ευκαιρία παρακαλούμε τους συναδέλφους, μέλη του ΠΣΑΤ, να μας στείλουν τα ενημερωμένα στοιχεία τους. Το Δ.Σ. του ΠΣΑΤ σας ευχαριστεί για την παρουσία σας και τη συμμετοχή σας. Θα συνεχίσουμε βέβαια…».
